«Азық-түлік келісімшарт корпорациясы» ҰК» АҚ Қоғамдық кеңесінің отырысында өткен ауыл шаруашылығы жылының қорытындысы шығарылды, ол компания үшін астық сату көлемі және бидайдың экспорттық нарықтарын кеңейту бойынша рекордтық көрсеткішке ие болды.
«Азық-түлік келісімшарт корпорациясы» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы Асылхан Джувашевтің айтуынша, 2024 жылдың қыркүйегінен 2025 жылдың тамызына дейін корпорацияның астық өткізуінің жалпы көлемі 1,2 млн тоннаға жетті.
«Соңғы он жылда астықтың мұндай үлкен көлемін компания алғаш рет өткізді. Азық-түлік келісімшарт корпорациясы ішкі нарыққа 390 мың тонна астық жіберді, тікелей экспорт 360 мың тоннаны құрады және корпорацияның тағы 453,3 мың тонна астығы трейдерлер арқылы шетелге жөнелтілді. Нәтижесінде Азық-түлік келісімшарт корпорациясының астықтың жалпы республикалық экспортындағы үлесі 8,9% құрады. Бұрынғы жылдары ол 3-5%-дан аспады», – деп түсіндірді Асылхан Джувашев.
Бидай дәстүрлі нарықтарға – Қытай, Орта Азия, Иран, сондай-ақ жаңа экспорттық алаңдарға – Марокко мен Вьетнамға жеткізілді. Бес жылдық үзілістен кейін корпорация астықты Әзірбайжан мен Грузияға жөнелтуді қайта бастады. Жөнелтудің жандануына бидайды алыс басымдықты нарықтарға тасымалдау шығындарын субсидиялау бағдарламасы ықпал етті. Сонымен қатар, мемлекеттік қолдау шараларының арқасында қазақстандық жұмсақ стандартты бидайды Солтүстік Африка мен Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің тұтынушылары сынап көрді.
«Осы уақытқа дейін Қазақстан әлемдік нарықтарда негізінен дурум немесе hi-pro бидайын жеткізуші ретінде белгілі болды. 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында шетелдік әріптестер қазақстандық жұмсақ бидайдың сапасын бағалай алды, енді ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасуға сұраныс жолдауда», – деп хабарлады Азық-түлік келісімшарт корпорациясының басшысы.
Атап айтқанда, Тайланд, Мьянма, Алжир қазақстандық астыққа қызығушылық танытуда.
Бұл ретте Азық-түлік келісімшарт корпорациясының ірі жетістіктерінің бірі Марокко мен Вьетнамға астықты мультимодальды тасымалдауды ұйымдастыру болды, мұнда жүк теңіз портына дейін теміржол арқылы контейнерде жөнелтіледі, содан кейін одан әрі тасымалдау үшін кемеге ауыстырылады. Осылайша, компания қазақстандық астық өндірушілер мен трейдерлер үшін жаңа экспорттық бағдарларды қалыптастыруда.
Азық-түлік келісімшарт корпорациясында астық жөнелтушілерге субсидиялар беру барынша ашық түрде өтетінін атап өтті: өтінімдер электрондық пошта арқылы тіркеледі, Астық одағының, «Атамекен» ҰКП және басқа да салалық бірлестіктердің қатысуымен комиссия қарайды, сондай-ақ Қаржы министрлігінде және Ауыл шаруашылығы министрлігінде тексеруден өтеді.
Қоғамдық кеңестің өкілдері, АӨК саласының сарапшылары ұлттық астық операторы қызметінің тиімділігін, субсидияларды бөлу кезіндегі ашықтықты және рәсімдердің айқындылығын атап өтті. Олардың пікірінше, компания фермерлердің қажеттіліктеріне назар аударады және сыртқы нарықтарда қатысуын сенімді түрде кеңейтеді.
Қазақстан картоп және көкөніс өсірушілер одағының төрағасы Балжан Уалханов пен ауыл шаруашылығының құрметті қызметкері Сергей Звольский корпорацияның тәжірибесі мен құралдарын астық нарығын қолдау үшін ғана емес, АӨК басқа да азық-түлік секторларындағы ахуалды тұрақтандыру үшін пайдалануды ұсынды.
«Корпорация барлығына: нарыққа да, өндірушілерге де қажет жеткізілімдердің тұрақтылығын қамтамасыз ете алады», – деді Сергей Звольский.
Өз кезегінде, Азық-түлік келісімшарт корпорациясының Қоғамдық кеңесінің төрағасы Егор Каппель әріптестерін қолдады.
«Жыл бойы мен еліміздің барлық өңірлеріне барамын, аграршылармен кездесемін. Бүгінде Азық-түлік келісімшарт корпорациясы жүйелі жұмыс жасады деп айта аламын, онда әрбір қадам мұқият жоспарланып, басымдықтар туралы нақты түсінік бар», – деп қосты ол.
Сонымен қатар, отырысқа қатысушылар ауыл шаруашылығы өндірушілерін форвардтық қаржыландыру, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және астық бағасын тұрақтандыру, оның ішінде ұн тарту, құс және мал шаруашылығы кәсіпорындары үшін астық сату, ішкі нарықта астық бағасын қалыптастыру, егін жинау науқанына дайындық мәселелерін талқылады.